Józef Kołodziej

WSPOMNIENIE O PRZYJACIELU

Kiedy w listopadzie 2006 otrzymałem od prezesa Polonijnego Klubu Podróżnika (PKP), Jurka Majcherczyka inf

ormację o spotkaniu z Albertem Slugockim, który spędził w peruwiańskiej dżungli 25 lat, nie planowałem udać się na tą prelekcję. Amazońska dżungla była mi wtedy tak bliska jak i księżyc, o których to miałem raczej bardzo ogólne wyobrażenie Mimo to, na zebranie zdecydowałem się w ostatniej chwili.
Prelegentem na tym zebraniu był Albert Slugocki, świetny gawędziarz, który opowiadał o Amazoni niezwykle ciekawie a przedstawione zdjęcia flory i fauny peruwiańskiej dżungli, wzbudzały w słuchaczach ogromne zainteresowanie.
To po tej prelekcji, będąc pod wrażeniem tego co opowiadał Albe

rt Slugocki, zdecydowałem się na wyjazd do amazońskiej dżungli w Peru, w kwietniu 2007 roku. Tym bardziej, że wyprawa miała być pod przewodnictwem dzisiejszego prelegenta a część trasy była zaplanowana stateczkiem - M/F Tucunares po Amazonce. Pobyt naszej grupy w amazońskiej dżungli, został opisany na stronie – Przygodaznatura.com, w kilku artykułach pod tytułem – W Sercu Amazońskiej Dżungli.
Podczas tego kilkudniowego pobytu w dżungli, próbowałem uzyskać trochę informacji od Alberta Slugockiego, aby napisać o nim artykuł do jednej z polonijnych gazet.
Uzyskane informacje były nad wyraz skąpe, gdyż po przykrych doświadczeniach z dziennikarzami, którzy drukowali nieraz dane z jego życiorysu, pozbawione rzeczywistośi i nie dane do auroryzacji nie mógł zaufać i mnie.

W miarę upływu tygodni i miesięcy, zaufanie to przeradzało się stopniowo we wzajemną przyjażń, która przetrwała aż do jego śmierci.
Dzięki Albertowi (pozwolę sobie nazywać go po imieniu, tak jak zwracałem się do niego podczas naszej znajomości idącej w parze z obopulną przyjaźnią), nasza wyprawa do Peru, owocowała zobaczeniem egzotycznych miejsc, poznaniu ciekawych ludzi oraz spotkaniami z tamtejszymi plemionami indiańskimi, żyjącymi nad brzgiem Rio Orosa (rzeki Orosa).
Życiorys Alberta, wystarczyłby na scenariusz kilku sensacyjnych filmów. Do ich realizacji nie doszło jednak nigdy, gdyż Albert nie mógł się zgodzić na scenariusz znacznie odbiegający od jego koncepcji. Nie sposób nie wspomnieć, że Albert Slugocki jest autorem kilku książek (The Autumn Man, Moje Życie Moje Wojny, Requiem Dla Amerykańskiego Żołnierza) w których opisał swoje życie, szczególnie związane z jego wojskową służbą Szczególnie w jednej z tych książek – Requiem Dla Amerykańskiego Żołnierza, w których opisał taką właśnie cząstkę życia swojego przyjaciela, Stana Morawieckiego, oderwanego przez sowietów od matki i rodziny na zawsze, jako zaledwie kilkuletni chłopak. W prostych a jakże wyrazistych słowach, Stan Morawiecki, zdążył opowiedział autorowi tylko cząstkę swojego dziecinnego, ale jakże tragicznego losu.
Dzięki autorowi, który zachował to w swojej pamięci i opisał, powstała niezwykle wzruszająca książka, której nie da się czytać bez łez wciskających się do oczu. I to jest jej największym walorem, największym skarbem, jej duszą. Książkę, którą powinien przeczytać każdy.
Żałować tylko należy, iż autor nie mógł dokończyć na jej łamach, dalszego dziecięcego i dorosłego życiorysu Stana Morawiec

kiego. Losu, którego początki zdążył mu bohater tej książki opowiedzieć a którego dalsze losy, aż do jego śmierci na koreańskiej ziemi, przerwane wrogą kulą, pozostaną na zawsze nieznane.
Pozwolę sobie na przypomnienie kilku istotnych faktów (zaakceptowanych kilka lat temu przez Alberta) z jego tak bogatego i trudnego nieraz fragmentów życiorysu.
Urodził się w 1933 roku w Iwoniczu Zdroju. W 1944 roku Niemcy na jego oczach zamordowali jego ojca.
Podczas represji ze strony komunizmu w Polsce, został zwerbowany przez NSZ (Narodowe Siły Zbrojne) w Słupsku i jako kurier tej organizacji musiał uciekać pierwszy raz (nieskutecznie) za granicę, kiedy jego współtowarzysz walki został aresztowany przez UB a on zdemasowany jako członek NSZ. Podczas piewszej ucieczki z Polski, przez Nysę, jego

współuciekinier zatonął a on sam musiał rezygnować.
   Powtórna ucieczka z Polski zakończyła się jego złapaniem w Czechosłowacji i przekazaniu na granicy władzom UB (Urząd Bezpieczeństwa) a następnie zwolnieniu przez sąd w Katowicach, który na szczęście nie odkrył jego poprzedniej działalności konspiracyjnej.
   Po uwolnieniu został zaraz powtórnie aresztowany przez UB i po kilkunastu przesłuchaniach, skazany na 4 lata zamkniętego więzienia dla kriminalnych podrostków.
   Podczas transportu do więzienia, pobił bardzo poważnie milicjanta UB, który go pilnował i pomyślnie uciekł.   Po dotarciu do Warszawy, skontaktował się z organizacją Narodowych Sił Zbrojnych, która pomogła mu dostać się do Gdyni, skąd jako załogant opuścił Polskę na frachtowcu S/S Pułaski z którym dopłynął do USA. Po dopłynięciu do Bostonu wyskoczył ze statku do morza i dopłynął do brzegu. Jako nielegalny i poszukiwany przez Urząd Imigracyjny, musiał uciekać także z USA, gdyż groziła mu deportacja do Polski. Dlatego jako marynarz, na pokładzie duńskieg

o statku dopłynął do Brazylii a następnie do Marsylii we Francji.
W Marsylii zaciągnął się do Legii Cudzoziemskiej jako ochotnik-spadochroniarz na wojnę w Indochinach. Był szkolony kilka miesięcy, ale ze względu na młody wiek, został honorowo z niej wypisany.
Dalsze życiowe drogi zaprowadziły go jeszcze raz do USA, gdzie po uzyskaniu politycznego azylu, zaciągnął się do wojska jako ochotnik i po przeszkoleniu brał udział w wojnie w Korei w wojskach spadochronowych. Podczas tej wojny był kilkakrotnie odznaczony wojskowymi odznaczeniami a także dwukrotnie ranny.
Po powrocie z Korei do USA, został przydzielony do Specjalnej Jednostki (Zielone Berety) a następnie skierowany do działań w Europie, Południowej Ameryce i Południowo-Wschodniej Azji. Brał udział w

działaniach wojennych w Wietnamie 5 krotnie a w Kambodży i Laosie – dwukrotnie. Był tam również ranny.
To on, razem z innymi żołnierzami tej jednostki (Zielone Berety) został osobiście wybrany przez wdowę po Johnie F. Kennedym - (Jacqueline), który został zamordowany w 1963 roku w Dallas, do pełnienia warty przy jego trumnie i uczestnictwa w kondukcie pogrzebowym.
Cała procedura uczestnictwa komandosów (Zielone Berety) w pogrzebie, nazwana była - Funeral Detail of Forty Special Forces Operatives.
W październiku 2013 roku z okazji 50 rocznicy śmierci J.F. Kenediego, Albert Slugocki jako jeden z 4 żyjących żołnierzy uczestniczący w kondukcie pogrzebowym, był zaproszony do wywiadu w kilku amerykańskich stacjach telewizyjnych.
Po 21 latach zaszczytnej służby w wojsku (kilkakrotnie ranny na misjach), został zwolniony (ze względów zdrowotnych) w stopniu – Sargeant Major, będąc zaangażowany w bezpośrednią działalność wojenną od 1944 do 1970 roku.
Po zwonieniu ze służby, przez kilka lat swoim prywatnym stateczkiem przewoził różne towary po

rzece Amazonce w rejonach bardzo niebezpiecznych. Działały tam gangi zajmujące się handlem narkotykami.
Dlatego po kilku latach sprzedał swój stateczek i zaangażował się bardzo (także finansowo - darowizna) w Projekt Amazonas” w Peru (nad Rio Orosa), który służy wszystkim Indianom tam zamieszkującym, w dziedzinie krzewienia nauki, opieki zdrowotnej i poprawy ich warunków życiowych.
   „Project Amazonas”, prowadzi także badania flory i fauny amazońskiej, pod kierunkiem eksperta biologii tropikalnej i naukowca od spraw puszczy amazońskiej – Ph.D. Devon Graham.
   Na uwagę zasługuje fakt, iż w rodzinie Alberta Slugockiego, niepodległościowe tradycje istniały od wielu pokoleń. Jego pradziadek - Porucznik /Kwatermisz, Tomasz Slugocki był odznaczony Orderem Virtuti Military 4 klasy, 30 sierpnia 1863 roku.
   Ojciec Alberta Slugockiego – Marian Ślepowron Slugocki, szeregowy, został odznaczony Orderem Virtuti Military
   5 klasy w dniu 13 maja 1921 roku.

   Starszy brat Ryszard, bił się jako członek Armii Krajowej – brał też udział w Akcji Burza w 1944 roku.
  Kuzyn – Jan Slugocki, porucznik, został zamordowany przez NKWD w Katyniu w 1940 roku.
   Przez ostatnie kilkadziesiąt lat, Albert wraz z żoną Margaret, zamieszkali na Florydzie.
Jak mi mówił niejednokrotnie Albert, całe życie tęsknił za Polską, mimo, że władze administracyjne odmówiły mu przyznania polskiego obywatelstwa. Kilka lat temu posiadał nawet mały domek w Bałuciance, który wyremontował.
   Ta tęsknota i to, że czuł się Polakiem zaowocało tym, że w 2013 roku podarował wraz z żoną, Muzeum Historycznemu w Sanoku kolekcję krzyży.
  Tak opisuje ten fakt ówczesny dyrektor muzeum – Wiesław Banach. „Kolekcję 27 krucyfiksów z różnych krajów Europy, z różnych epok podarowała Muzeum Historycznemu w Sanoku (Podkarpackie) rodzina Slugockich ze Stanów Zjednocz

onych.   Krzyże pochodzą z Francji, Niemiec i Hiszpanii. Zostały wykonane z drewna i kości zwierzęcej. Powstawały między XVI a XIX wiekiem. Mają od kilkunastu do 40 cm wysokości.
  Kolekcja należała do Alberta Slugockiego i jego żony Margaret. Była tworzona przez kilkadziesiąt lat. Autorzy rzeźb są nieznani, ale mają one wysoką wartość artystyczną.
  To nie był jedyny dar dla tego muzeum od Alberta i jego żony.
W 2016 roku do zbiorów muzeum trafił kolejny dar od Margaret i Alberta Slugockich. To kopia wizerunku „Czarnej Madonny” z Altötting (miasteczko niedaleko Monachium). Na tę przepiękną kopię figury (z XVII lub XVIII wieku) natknął się w jednym z antykwariatów i po jej zakupieniu postanowił, że powinna na zawsze pozostać w Sanoku (w muzeum).
   Oryginał figury słynącej cudami znajduje się w zabytkowej kaplicy w Altötting (Niemcy)”. Albert Slugocki ofiarował także i nam swoje cenne dla niego pamiątki, które zawsze będą przypominał nam o nim o jego przyjaźni.
   Do dzisiaj wspominam kilkudniowy pobyt Alberta w naszym domu w Stanhope (New Jersey) w lutym 2017 roku.    A zatrzymał się u

nas z okazji uczestnictwa w Balu Podróżnika, na którym był honorowym gościem, zaproszonym przez prezesa Polonijnego Klubu Podróżnika. Jego niezwykłe poczucie humoru, uśmiech goszczący zawsze pod jego wąsikiem, oraz niezwykła kultura osobista, zjednała sobie serca wszystkich domowników w naszym domu i naszych przyjaciół.
Do dzisiaj pamiętam jego niekończące się wieczorne rozmowy z moją żoną Ewą, przerywane wybuchami śmiechu. To tego wieczora nie uwierzył w prognozę pogody, która wbrew jego pewności, opóźniła jego wylot na Florydę o trzy dni (duże opady śniegu) z czego my z żoną byliśmy bardzo zadowoleni mogąc go gościć dłużej.

Już od kilku lat Albert prosił nas o to, abyśmy rozmawiali z nim jak najwięcej po polsku. Był zdolnym lingwistą (znał kilka języków) i dlatego już od kilku lat rozmawialiśmy tylko w ojczystym języku, który opanował bardzo dobrze.
Ilekroć corocznie byliśmy na Florydzie, staraliśmy się spotkać z Albertem i jego uroczą żona Margaret. Zawsze było się nam trudno rozstać, jak podczas ostatniej wizyty w kwietniu 2021 roku.
Tak miało było i tym razem, kiedy obiecywaliśmy wizytę u nich w marcu 2024 roku, podczas naszego kolejnego pobytu na Florydzie.
Zaledwie 3 tygodnie temu rozmawialiśmy o tym!
Niestety. Do tego spotkania już nigdy nie dojdzie, gdyż wczoraj otrzymaliśmy smutną wiadomość od Margaret, że Albert odszedł do Pana 9 grudnia 2023 roku o 15:14 po południu.
Żegnaj drogi przyjacielu.
Pozostaniesz w naszych sercach i pamięci – na zawsze. Józef Kołodziej Grudzień 2023

Tekst: Józef Kołodziej
Zdjęcia: Ewa i Józef Kolodziej
Grudzień 2023